به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی جویباران به نقل از بلاغ در پی آغاز فاز اجرایی منطقه آزاد مازندران پس از سال‌ها انتظار و طرح‌ریزی، اهمیت بررسی ابعاد اقتصادی و الزامات موفقیت این منطقه بیش از پیش احساس می‌شود.
به همین منظور، گفتگویی با مهدی بشارتده، کارشناس و دکترای اقتصاد انجام دادیم تا ابعاد مختلف این طرح، چالش‌ها، فرصت‌ها و الزامات تحقق اهداف توسعه‌ای منطقه آزاد مازندران را از زبان او مورد بررسی قرار دهیم.
بلاغ: روند شکل‌گیری منطقه آزاد مازندران در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
بشارتده: مسیر شکل‌گیری این منطقه پس از حدود بیست سال تلاش وارد فاز اجرایی شده است. گفتنی‌های ما از سال‌های قبل بیان شده و اکنون همان مسیر و همان چرخه در حال تکرار است. متأسفانه برخی سودجویان با اطلاعات غلط، فضای افکار عمومی را مخدوش می‌کنند.
بلاغ: اهداف اصلی ایجاد منطقه آزاد بر اساس قانون چیست؟
بشارتده: ماده یک قانون اداره مناطق آزاد چهار هدف اصلی را ذکر می‌کند: جذب سرمایه داخلی و خارجی، ایجاد اشتغال و جذب فناوری. هدف ما ایجاد صرفِ یک منطقه آزاد نیست؛ باید به این اهداف قانون دست پیدا کنیم. مناطق آزاد در دنیا محور توسعه اقتصادی‌اند و برای ایجاد درآمد ارزی از طریق جذب سرمایه‌گذاری پایه‌گذاری می‌شوند.
بلاغ: بزرگ‌ترین ضعف ایران در زمینه ایجاد مناطق آزاد چیست؟
بشارتده: در دنیا ابتدا زیرساخت‌ها کاملاً ایجاد می‌شود و سپس منطقه آزاد شکل می‌گیرد؛ اما در ایران ابتدا منطقه را اعلام می‌کنیم و بعد به دنبال زیرساخت‌ها می‌رویم. این فاصله زیاد، باعث ناکامی بسیاری از مناطق آزاد شده است.
بلاغ: بنادر مازندران چه چالش‌هایی دارند؟
بشارتده: نمی‌توانیم ادعا کنیم بنادر ما بنادر نسل سوم هستند. فاصله زیادی تا تبدیل‌شدن به پایگاه تجارت جهانی داریم و این ضعف یکی از موانع جدی توسعه منطقه آزاد است.
بلاغ: برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی چه الزاماتی وجود دارد؟
بشارتده: همگرایی در سیاست خارجی شرط قطعی جذب سرمایه خارجی است. سیاست خارجی باید همسو با دیپلماسی اقتصادی باشد تا به سرمایه‌گذار خارجی اطمینان و قوت قلب بدهد؛ در غیر این صورت جذب سرمایه خارجی محقق نخواهد شد.
بلاغ: موافقت‌نامه‌های منطقه‌ای مانند اوراسیا و شانگهای چه نقشی می‌توانند داشته باشند؟
بشارتده: اگر سیاست‌گذاری اصولی و اشراف کامل به این توافق‌نامه‌ها وجود داشته باشد، مازندران می‌تواند از ظرفیت‌های اوراسیا و شانگهای بهره‌مند شود و در ارزیابی مناطق آزاد نتیجه بهتری کسب کند.
بلاغ: آیا مردم باید نسبت به تبلیغات برخی واسطه‌ها هشدار داشته باشند؟
بشارتده: بله. محدوده منطقه آزاد مازندران در سه لکه با وسعت مشخص تعیین شده است. هر فعالیتی فعلاً فقط در محدوده بندری تعریف‌شده امکان‌پذیر است. مثلاً دفتر تجاری باید کد پستی همان محدوده را داشته باشد. مردم نباید فریب وعده‌های برخی واسطه‌ها و دلال‌ها را بخورند.
بلاغ: تجارت با کشورهای حوزه خزر چه چالش‌هایی دارد؟
بشارتده: هنوز بسترهای لازم برای تجارت با کشورهای حاشیه دریای خزر کامل نشده و مشکلات تبادلات پولی و مالی پابرجاست. این مسائل باید برطرف شود تا انتقال کالا سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر انجام شود.
بلاغ: مدیریت مطلوب برای پیوستن به بازار جهانی چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
بشارتده: نمی‌توان با مدیریت سنتی وارد بازارهای جهانی شد. باید سطح دانش و مهارت‌های مدیریتی ارتقا پیدا کند و از افراد با اشراف کامل‌تر استفاده شود؛ در غیر این صورت پیوستن به جرگه تجارت جهانی ممکن نیست.
بلاغ: منطقه آزاد مازندران چه تأثیری می‌تواند بر ساختار تولیدی استان داشته باشد؟
بشارتده: اگر این منطقه به‌صورت هدفمند مدیریت شود، می‌تواند ساختار تولیدی استان را از فعالیت‌های سنتی و کم‌بازده به سمت صنایع صادرات‌محور سوق دهد. با جذب فناوری‌های نو و سرمایه‌های جدید، تولیدکنندگان محلی به زنجیره‌های بزرگ‌تر تجاری متصل می‌شوند و ارزش افزوده واقعی در استان شکل می‌گیرد.
بلاغ: برای جلوگیری از تبدیل منطقه آزاد به محلی برای دلالی و سوداگری چه اقداماتی باید انجام شود؟
بشارتده: مهم‌ترین اقدام، شفافیت کامل در صدور مجوزها و فعالیت‌های تجاری است. باید از ابتدا نظام نظارتی دقیق و دیجیتالی تعریف شود تا امکان سوءاستفاده واسطه‌ها و معاملات غیرمولد از بین برود. منطقه آزاد زمانی موفق می‌شود که محور آن تولید، صادرات و سرمایه‌گذاری واقعی باشد، نه خرید و فروش زمین و امتیاز.
بلاغ: ایجاد منطقه آزاد مازندران چه تأثیری بر اشتغال‌زایی در استان خواهد داشت؟
بشارتده: اگر زیرساخت‌ها به‌درستی فراهم و سرمایه‌گذاری واقعی جذب شود، این منطقه می‌تواند به یکی از موتورهای اصلی اشتغال‌زایی استان تبدیل شود. با راه‌اندازی واحدهای تولیدی، لجستیکی و خدماتی، فرصت‌های شغلی متنوعی ایجاد خواهد شد؛ اما بدون برنامه‌ریزی اصولی، اشتغال پایدار محقق نمی‌شود.
بلاغ: نقش بخش خصوصی در پیشبرد اهداف منطقه آزاد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بشارتده: بخش خصوصی باید محور اصلی توسعه منطقه باشد. دولت تنها باید مسیر را هموار و بستر قانونی و زیرساختی را فراهم کند. هر جا که دولت تصدی‌گری کرده، پروژه‌ها کند یا ناکارآمد شده‌اند. حضور فعال و توانمند بخش خصوصی می‌تواند سرعت رشد منطقه آزاد را چند برابر کند.
گفتگو: بهناز مقدس
انتهای خبر/
ثبت دیدگاه